Vrijheid is niet vanzelfsprekend
Onlangs zat ik samen met mijn partner te lunchen met Astrid, een vriendin van mijn schoonmoeder. Astrid is geboren in 1936, ze kan zich als de dag van gisteren herinneren hoe zij vanuit haar huis de toren van de Eusebiuskerk in lichtelaaie zag staan, maar ook hoe haar eigen huis compleet afbrandde tijdens de oorlog. Ze was toen rond de acht jaar oud. Noodgedwongen gingen haar ouders en de zes kinderen in het gezin op zoek naar een ander onderkomen, waarop haar moeder een huis “kraakte”, dat leeg stond omdat de joodse familie die daar woonde was gedeporteerd. In die tijd kreeg je als kind geen echt antwoord als je vroeg waar toch je joodse vriendinnetjes waren gebleven. Je kreeg dan te horen dat ze op bezoek waren bij hun familie. Maar Astrid heeft deze mensen nooit meer terug gezien. Tijdelijk bivakkeren in een bunker staat nog steeds op haar netvlies.
Ondanks dat haar moeder oorspronkelijk Duits was, werden Astrid en haar familie opgevangen bij een Nederlands gezin in Giesbeek. Deze familie had zelf vijf kinderen, maar toch kreeg het achtkoppige gezin van Astrid de enige slaapkamer van het huis om te verblijven. Waar de andere vijf kinderen gingen slapen weet Astrid niet.
Het verdriet en het gevoel van onrechtvaardigheid waren voelbaar.Maar de zwaarste last lag op Astrid’s hart toen ze me indringend aankeek en zei: “We hebben niets geleerd uit het verleden, vrijheid is inderdaad niet vanzelfsprekend.”
Haar woorden waren als een snijdende wind door mijn ziel, het herinnerende mij aan de broosheid van vrijheid en de noodzaak om te blijven vechten voor een wereld waarin vrijheid niet alleen een verlangen is, maar een niet onderhandelbaar recht voor allen.Ik heb mij voorgenomen om mij de komende periode als vrijwilliger aan te bieden om verhalen zoals dat van Astrid, op scholen te vertellen. Want we kunnen als mensen alleen vooruit als we onze geschiedenis kennen.
- Essay